Rok 2020 był trudny dla wszystkich. Szczególne piętno odbił na branży turystycznej pogrążając tę gałąź gospodarki w głębokim kryzysie.
Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna od początku istnienia zagrożenia pandemicznego starała się wspomóc swoich członków w ich działaniach.
OROT do września 2020 r. nie pobierała składki członkowskiej na rzecz Stowarzyszenia od podmiotów prowadzących działalność gospodarczą w sektorze turystyki;
Decyzją Zarządu OROT dokonano zmian w Statucie Stowarzyszenia. Po zatwierdzeniu statutu przez KRS, zmiana ta umożliwiła członkom OROT ubieganie się o umorzenie składki członkowskiej;
Stowarzyszenie przygotowało i przeprowadziło autorskie akcje marketingowe na fanpage’u FB VisitOpolskie.pl https://www.facebook.com/visitopolskiepl (akcje polegały na promocji atrakcji turystycznych województwa opolskiego poprzez grafiki i inne materiały:
#OpolskiePoczeka z hasztagiem #OpolskiePoczeka (akcja realizowana w terminie 1.04.2020 – 6.05.2020 r.)
#OPOSKIEbliskoDomu z hasztagiem #OPOLSKIEbliskoDomu (akcja realizowana w terminie od 7.05.2020 r. do 30.09.2020 r.);
#VISITOPOLSKIE Daj się ponieść podróży! Poznaj Opolskie z hasztagiem #VISITOPOLSKIE (akcja realizowana od stycznia 2021 r.);
Organizacja aktywnie włączyła się i informowania na fanpage’ach i stronach www administrowanych przez OROT o ogólnopolskiej akcji #WspierajTurystyke oraz #ZmienTerminNieOdwoluj – akcje zainicjowane przez Polską Organizację Turystyczną.
Ponadto OROT:
• przekazywała przedsiębiorcom i swoim członkom aktualne informacje dotyczące zmian prawnych, organizacyjnych, sytuacji na rynku turystycznym, itp. w zmieniającej się covidowej rzeczywistości;
• zbierała informacje od przedsiębiorców i organizacji pozarządowych w zakresie ich sytuacji, problemów i potrzeb;
• przekazywała na bieżąco informacje dotyczące postulatów i potrzeb sektora turystyki w woj. opolskim do: Ministerstwa Rozwoju, Polskiej Organizacji Turystycznej, Forum Regionalnych Organizacji Turystycznych, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego, Sektorowej Rady ds. Kompetencji w Sektorze Turystyki. W trakcie organizowanych wideoczatów z udziałem Sekretarza Stanu w Ministerstwie Rozwoju Pana Andrzeja Gut-Mostowego oraz Prezesa Polskiej Organizacji Turystycznej Pana Roberta Andrzejczyka bezpośrednio przekazano własne propozycję i pomysły pomocy dla branży turystycznej;
• Stowarzyszenie przekazało oficjalne postulaty „JuraParku Krasiejów” dotyczące wprowadzenia zmian prawnych (które mogłyby skutkować udostepnieniem obiektu dla ruchu turystycznego w Krasiejowie) oraz Prywatnego Biura Podróży SINDBAD służące wsparciu działalności przewoźników autokarowych do Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii;
• OROT aktywnie włączyła się w przygotowanie koncepcji kampanii promocyjnych realizowanych na szczeblu centralnym które mają być realizowane po ustąpieniu pandemii;
• Stowarzyszenie włączyło się w przygotowanie koncepcji kampanii „Odpoczywaj w Polsce”. Kampania była realizowana przez Polską Organizację Turystyczną we współpracy z Regionalnymi Organizacjami Turystycznymi (w tym kampania w Internecie, blogerzy, promocja w TVP2 – „Pytanie na śniadanie”, itp.);
• od przedsiębiorców turystycznych z woj. opolskiego zbierane były informacje na temat zainteresowania stworzeniem dedykowanej platformy do promocji oferowanych przez nich voucherów turystycznych;
• OROT współpracowała z Polską Organizacją Turystyczną w zakresie zbierania informacji dot. szkoleń turystycznych i ich tematyki,
• Stowarzyszenie prowadziło aktywną współpracę z Sektorową Radą ds. Kompetencji w Sektorze Turystyki w zakresie zbierania informacji dot. szkoleń turystycznych on-line dla przedsiębiorców turystycznych i ich tematyki (projekt realizowany wspólnie z Polską Agencją Rozwoju Przedsiębiorczości). Szkolenia odbywały się w miesiącach maj-czerwiec 2020 r.;
• Zebranie informacji oraz materiałów potrzebnych i przydatnych do prowadzenia lekcji on-line w szkołach podstawowych i średnich dot. walorów turystycznych w Polsce;
• Przekazanie informacji i zebranych materiałów pomocnych do prowadzenia lekcji on-line na temat turystyki w województwie opolskim do Polskiej Organizacji Turystycznej, Opolskiego Kuratorium Oświaty, Regionalnego Centrum Rozwoju Edukacji w Opolu oraz Departamentu Edukacji i Rynku Pracy UMWO;
• OROT prowadziła promocję restauracji będących członkami Szlaku Kulinarnego Województwa Opolskiego „Opolski Bifyj” na dedykowanym fanpage’u i stronach OROT poprzez udostępnianie informacji o lokalach gastronomicznych pracujących w czasie pandemii, oferujące posiłki w trybie „na dowóz” i „na wynos”;
• Stowarzyszenie promowało obiekty turystyczne – członków OROT, posiadających w sprzedaży vouchery turystyczne do wykorzystania w obiektach do 2021 roku;
• członkom OROT przekazywano informacje w zakresie możliwości otrzymania pomocy, organizowanych szkoleń, warsztatów, konsultacji (Ministerstwo Rozwoju, Polska Organizacja Turystyczna, Forum Regionalnych Organizacji Turystycznych, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, portal sprzedażowy OLX, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki, Opolski Fundusz Rozwoju Regionalnego i inne);
• mediom przekazywano informacje dotyczące sytuacji branży turystycznej w województwie opolskim w związku z COVID-19;
• wspierano członków OROT w rozmowach prowadzonych z Biurem Podróży „ITAKA” w sprawie wprowadzenia ich obiektów noclegowych do oferty sprzedażowej biura podróży na sezon „LATO 2020”.
Co po Kryzysie? - Propozycje, wnioski i analizy ze strony Opolskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i Forum Regionalnych Organizacji Turystycznych (której OROT jest członkiem).
Działając w ramach Forum Regionalnych Organizacji Turystycznych OROT zgłosiła do Polskiej Organizacji Turystycznej i Ministerstwa Rozwoju następujące propozycje:
• KAMPANIA „WYPOCZYWAJ W POLSCE” – postulat FROT: należy wesprzeć promocyjnie polskie firmy i destynacje turystyczne poprzez uruchomienie kampanii promocyjnej nakierowanej na rynek krajowy. Konieczna współpraca POT-ROT;
• BADANIA I ANALIZY – postulat FROT: należy przeprowadzić badania i analizy symulacji popytu i podaży, zmian w zachowaniu konsumentów, jako efektu pandemii. Konieczne wsparcie MR/POT;
• PRZEPISY PRAWNE I ICH INTERPRETACJA – postulaty FROT: konieczne wsparcie przedsiębiorców, w zakresie interpretacji przepisów i procedur dotyczących nowej specustawy dot. COVID-19;
• TARCZA ANTYKRYZYSOWA – postulaty FROT: konieczne jest większe wsparcie przedsiębiorców (w tym członków ROT-ów) poprzez sprzyjające zapisy specustawy;
• WZMOCNIENIE SYSTEMU POT-ROT-LOT- postulat FROT: Konieczne jest wzmocnienie systemu POT- ROT- LOT poprzez
a. doprowadzenie do korzystnych zapisów znowelizowanej ustawy o POT,
b. wprowadzenie NGO’s - ów do „tarczy antykryzysowej”.
Propozycje zgłoszone przez Opolską Regionalną Organizację Turystyczną do Polskiej Organizacji Turystycznej i Ministerstwa Rozwoju:
• Turystyka szkolna – potrzeba wprowadzenia zmian w uzgodnieniu z Ministerstwem Edukacji Narodowej. Zmiana programów nauczania w szkołach z poszczególnych przedmiotów w taki sposób, aby zajęcia lekcyjne mogły być / musiały być prowadzone także na terenie: Muzeów, Galerii, Pomników Historii, Obiektów UNESCO, Parków Narodowych i Krajobrazowych, Ogrodów Zoologicznych i innych. Ta kwestia powinna być rozstrzygnięta odpowiednim Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej, wtedy będzie to przepis powszechnie obowiązujący. Kuratorzy Oświaty mogliby zobligować Dyrektorów Szkół do stosowania takich rozwiązań. Rolą POT i ROT byłoby z kolei merytoryczne opracowanie Katalogów Turystyki Szkolnej z ofertami z każdego województwa. Takie katalogi powinny także zawierać opcje wycieczek szkolnych, zielonych szkół. Sami nie będziemy mieli wystarczającej siły przebicia, ani skutecznych możliwości działania i dotarcia do szkół. Przynajmniej na jakiś czas po ustaniu epidemii cała turystyka szkolna, dzieci i młodzieży powinna dotyczyć tylko oferty krajowej. Sprzyjać temu będzie nastawienie na odbudowanie gospodarki krajowej, a z drugiej strony względy bezpieczeństwa – ludzie będą mieć obawy dotyczące podróży daleko od domu, podróży zagranicznych i podróżowania w miejsca gdzie są duże skupiska ludzi.
• Pilne wprowadzenie opłaty turystycznej (za nocleg). To najlepszy moment na jej wdrożenie. Co najmniej od 10 lat trwają rozmowy na jej temat, jednak nigdy nie podjęto realnej próby wprowadzenia ustawowo takiego rozwiązania. Branżę turystyczną trzeba będzie odbudować, a to będzie wymagało wielkich nakładów finansowych. Budżet Państwa nie będzie miał wystarczających środków na ten cel. Jest to rozwiązanie o tyle dobre, że finansowane faktycznie „z kieszeni” klientów obiektów noclegowych. Wysokość opłaty, zasady jej redystrybucji oraz cel na który środki mogą być przeznaczone pozostaje do ustalenia. „Model chorwacki” wciąż się wydaje najbardziej czytelny i prosty, dzięki czemu będziemy mogli mieć też dokładną informację o liczbie udzielonych noclegów i skąd pochodzą goście (obowiązkowa sprawozdawczość obiektów noclegowych). Opłata w kwocie 2 zł za 1 osobę za 1 nocleg to absolutne minimum. Część środków mogłaby trafić do POT, część do ROT i część do samorządów gminnych lub LOT (jeśli działają na danym terenie). Środki powinny być w całości przeznaczone na promocję Polski, w tym: badania ruchu turystycznego, kampanie promocyjne krajowe, szkolenia dla pracowników certyfikowanych IT oraz dopłata do wyposażenia i do etatów w certyfikowanych IT. Samorządy nie będą miały wystarczającej ilości środków finansowych na utrzymywanie i działanie IT na wysokim poziomie po epidemii. Nie byłyby potrzebne w tym wypadku badania ruchu turystycznego w aspekcie badania – ilu turystów korzysta z obiektów zakwaterowania? GUS posiadałby dzięki wprowadzeniu tego systemu dokładne dane dotyczące ruchu turystycznego, a nie tylko dane fragmentaryczne.
• Badania Ruchu Turystycznego. Są one niezbędne, szczególnie w okresie bezpośrednio po epidemii. To najlepszy moment na wprowadzenie systemu badań ruchu turystycznego: w każdym regionie, w każdym roku dokładnie tą samą metodą. Po pewnym czasie będziemy w Polsce dysponować dokładnym materiałem porównawczym. Badania powinny być realizowane tylko w formule POT-ROT. Co do finansowania, to z opłaty turystycznej (powyższy punkt), z budżetu POT/Ministra lub montaż finansowy POT/Minister – ROT.
• Przywrócenie egzaminów na Przewodnika Turystycznego. Powinniśmy wrócić ustawowo do systemu egzaminów przewodnickich. Przewodnikami powinni być tylko osoby do tego przygotowane, ze zweryfikowaną podczas egzaminu wiedzą. To powinien być normalny, dobrze płatny zawód, z wykonywania którego można będzie się utrzymać. Dodatkowo powinien być wprowadzony wymóg obsługi certyfikowanego przewodnika każdej grupy wycieczkowej, także lub przede wszystkim grupy zagranicznej. Dzięki powyższemu odbudować będzie można zawód przewodnika turystycznego do takiego poziomu, że będzie mogło to być swobodnie źródło jedynego utrzymania dla przewodnika, a usługi będą świadczone na wysokim poziomie. Jest to ważny aspekt, w kontekście masowych zwolnień w branży turystycznej i możliwości znalezienia szybko innego zajęcia – Przewodnik turystyczny. System mógłby być zorganizowany w ten sposób, aby gminy miały z tego tytułu przychody w kasie samorządowej. Pozyskane będą dodatkowe środki przez samorządy, a gminy dodatkowo będą dysponowały szczegółowymi informacjami dotyczącymi ruchu turystycznego.
• Wprowadzenie w nowej perspektywie finansowej UE zapisu w dokumentach, że JST (województwo, powiat, gmina) nie otrzyma dotacji na rozwój turystyki, jeśli nie jest zrzeszony we właściwym ROT – jako warunek formalny ubiegania się o środki UE. To byłoby znaczące wzmocnienie systemu POT-ROT-LOT. Ta propozycja spotkała się z akceptacją ze strony wszystkich ROT-ów i zrozumieniem ze strony POT.
• Wszystkie szkolenia dla branży turystycznej, które realizuje POT, powinny być realizowane w partnerstwie z ROT.